DE VOETBOOG
Het wapen dat door de schutters van onze Sint Jorisgilde gehanteerd wordt is de aloude voetboog. Het is een zwaar niet zo makkelijk hanteerbaar wapen met grote schietkracht dat buiten het gildenwezen niet als sportwapen gebruikt wordt. Over het juiste tijdstip van het ontstaan van de voetboog is niets concreet bekend, volgens sommige bronnen zou hij reeds gebruikt zijn honderden jaren voor Christus in China. De voetboog is de zwaarste uitvoering van kruisboog en men heeft steeds getracht het historisch uitzicht ervan te bewaren. Weliswaar werden steeds betere materialen gebruikt waardoor het wapen duurzamer en nauwkeuriger werd. Men schiet er mee op een afstand van 70 meter en hiervoor heeft de lat of veer een spankracht van 350 kg. Om de boog op te spannen gebruikt men een soort katrol waarbij men de voet in een speciale voetbeugel plaatst vandaar de naam voetboog. Het gewicht van de boog is ongeveer 12 kg en de totale lengte bedraagt 120 cm.
Het is een wapen dat niet zomaar in de handel verkrijgbaar is en dat behoudens enkele bouten en houtvijzen volledig door de wapenmaker per stuk gemaakt wordt. Wij zullen nu trachten om in enkele woorden de samenstelling van de boog te beschrijven.
1. H
et lichaam.
Dit is vervaardigd uit hout en heeft een max. lengte van 112,5 cm, en een breedte van 4 cm. Het houten lichaam is versterkt met zijplaten uit staal of koper. Aan het vooruiteinde is de voetbeugel bevestigd en aan het achteruiteinde bevind zich het schouderstuk of haak.
2. De lat.
Deze is vervaardigd uit een goede kwaliteit verenstaal en heeft een gebogen vorm. De doorsnede bedraagt in het midden 5 x 1,2 cm en de lengte is 75 cm. Aan beide uiteinden is de lat uitgewerkt op de zogenaamde duimen om de pees aan te haken. De bevestiging aan het booglichaam gebeurde vroeger meestal met spieën doch aangezien dit niet zo’n gemakkelijke constructie was gebruikt men tegenwoordig meestal een centrale bout.
3. De pees.
Deze gemaakt van dun kunststofgaren en bestaat uit 80 windingen. Op het midden van de pees wordt de trees gelegd, deze is gemaakt van kunststofkoord van ongeveer 2 mm en dient om de voet van de pijl tegen te leggen.
4. Het trekkermechanisme.
Dit is in het lichaam van de boog ingebouwd en is samengesteld uit allerlei stalen onderdelen. Het is voorzien van het zogenaamde notenslot om de pees op te spannen. Tegenwoordig is bij de meeste bogen ook een veiligheidstrekker voorzien. Het mechanisme is aan grote krachten en slijtage onderworpen en voor sommige onderdelen dienen dan ook hoogwaardige materialen gebruikt te worden. Het hoeft niet gezegd dat het maken ervan precisiewerk is.
5. Het vizier.
Dit is ook geen industrieel product en wordt door de wapenmaker zelf gemaakt. Het is verticaal en horizontaal regelbaar en is voorzien van een bel of waterpas om de boog horizontaal te kunnen houden.
6. Windas of win.
Dit is het opwindmechanisme of katrol waarmee de pees op de noot gelegd wordt of met ander woorden hiermee wordt de boog opgespannen.
7. De pijlen.
Deze zijn eveneens niet in de handel verkrijgbaar en moeten dus zelf vervaardigd worden. De pijlen worden meestal gemaakt uit hout, soms ook uit kunststof. Zij zijn voorzien van richtingsveren en een stalen punt met mikpunt. De maximum doormeter is 16 mm en de lengte bedraagt ongeveer 50 cm. Er is ook nog de zogenaamde bout, dit is een kortere dikke pijl met stompe punt waarmede op de wip geschoten wordt zoals bij een koningsschieting.
Voor het behoud van de tradities en gebruiken van onze oude schuttersgilden was reeds vroeger een reglement van innerlijke orde opgesteld door de Hoge Gildenraad der Kempen. Doch op 10 oktober 1997 werd in de gildenkamer van de Onze Lieve Vrouwgilde te Kalmthout een speciale vergadering gehouden door de vijf actieve voetbooggilden om de normen vast te leggen waaraan een voetboog moet voldoen, en waarvan niet afgeweken mag worden.
De voetboog is geen gemakkelijk wapen waaraan regelmatig dient gewerkt te worden en het is daarom voor iedere gildenbroeder schutter een uitdaging om er goede resultaten mee te behalen.